شامپو حاوی روغن زیتون

زیتون

فارسی: درخت زیتون، زه دار (رودبار)

انگلیسی: Olive tree

فرانسه: Olived Europe, Oliver franc, Oliver

آلمانی: Oliven baum, Oel baum

عربی: شجر الزیتون

درختچه‌ای است با برگ‌های سبز دائمی به حالت وحشی، كه ارتفاع آن در حدود 5 متر یا كمی بیشتر است ولی اگر در شرایط مساعد پرورش یابد، ارتفاع آن به 12 الی 15 متر و محیط تنه اش به 3 الی 4 متر می‌رسد. تنه آن در انواع مسن، دارای ظاهری ناصاف و به هم پیچیده همراه با شكافهای عمیق و نامنظم است ولی در پایه‌های جوان، پوشیده از پوست صاف، به رنگ خاكستری مایل به سبز می‌باشد.

درخت زیتون چوبی سخت، مقاوم و به رنگ زرد دارد كه مشتمل بر خطوطی به رنگ قهوه‌ای می‌باشد و چون جلاپذیر است، از آن اشیاء چوبی ظریف تهیه می‌كنند.

برگ‌های زیتون به شكل بیضوی، نوك تیز، چرمی و به رنگ سبز روشن در سطح فوقانی و متمایل به سفید در سطح تحتانی می‌باشند.

گل‌های آن كوچك، سفید رنگ و مجتمع به صورت خوشه‌های متعدد در كناره برگها است و معمولاً نیز در اردیبهشت ماه دیده می‌شوند.

قسمت‌های مورد استفاده: برگها، میوه و روغن زیتون است.

میوه زیتون بیضوی شكل، گوشتدار و به رنگ سبز تیره (گونه دیگری از زیتون وجود دارد كه به رنگ سیاه می‌باشد.) و دارای هسته سخت است.

در جنگل‌های اسپانیا، پزشكان ارتش ناپلئون به علت عدم دسترسی به گیاه گنه گنه، از گرد یا دم كرده پوست و برگ درخت زیتون برای درمان تب استفاده می‌كرده اند. پزشكان اسپانیایی این طریقه درمان را از دیر باز می‌شناختند و ساكنان برخی از روستاهای اسپانیا كه به طول عمر شهرت دارند، سلامت و طول عمر خود را به مصرف زیاد زیتون نسبت می‌دهند.

درخت زیتون دارای عمری طولانی بوده و می‌تواند تا 1000 سال نیز زندگی كند. این گیاه در مقابل سرماهای شدید و ناگهانی مقاومت ندارد و پرورش آن در مناطق پهناوری از كره زمین معمول است.

با آنكه منشأ اصلی درخت زیتون را عده‌ای از دانشمندان، به كشورهای آسیایی نسبت می‌دهند معهذا عده‌ای دیگر با توجه به انتشار فعلی نژاد وحشی آن، منشاء این گیاه را در منطقه مدیترانه ذكر كرده اند و معتقدند كه از آنجا به سایر نواحی انتقال یافته است. در هر حال به درستی معلوم نیست كه نژاد پرورش یافته فعلی، در كدام منطقه، در چه زمانی و تحت چه شرایطی بوده است. پیدایش درخت زیتون را به زمانهای گذشته نسبت می‌دهند و معتقدند كه این درخت در دوران سوم، در اروپا به ظهور رسیده است و از این جهت است كه گونه‌ای از آن به نام قاره اروپا1 نامگذاری شده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهد كه سومریان، روغن زیتون را می‌شناختند و از آن اطلاع داشتند در حالی كه اهالی بابل قدیم در آن زمان از روغن كنجد استفاده می‌كردند.

با آنكه درخت زیتون به حالت وحشی در مصر وجود ندارد معهذا در قرون قبل از میلاد مسیح اشاراتی از آن در این ناحیه به عمل آمده است. به نظر می‌رسد كه درخت زیتون در سوریه، فلسطین، كرت و Rhodes نیز پرورش یافته است و در سده هفتم قبل از میلاد مسیح به ایتالیا انتقال پیدا كرده است. در امپراطوری روم، پرورش آن در منطقه وسیعی از مدیترانه عمومیت پیدا كرد و حتی در شمال آفریقا رونق یافت و چنین آمده است كه در قرون 11 الی 13 میلادی توسط اعراب تقریباً منهدم گردید. درخت زیتون در قرون وسطی در جزیره كورس پرورش پیدا نمود و پس از كشف قاره آمریكا، به آنجا انتقال یافت. در كالیفرنیا، متجاوز از 11 هزار هكتار زمین، پوشیده از درختان زیتون است.

Grisebach ، دانشمند گیاه شناس چنین اظهار داشته كه كلیه درخت‌های زیتون از یك فرم وحشی آن كه در آسیای صغیر می‌زیسته، نشأت گرفته است و اگر نام قاره اروپا بر روی آن گذاشته شده، این نامگذاری صحیح نمی‌باشد.

روغن زیتون:

برای استخراج روغن زیتون، میوه‌ها را بدون آنكه آسیبی به هسته برسد در آسیاب له می‌كنند سپس خمیر حاصل را در داخل كیسه‌هایی كه از الیاف گیاهی بافته شده است، جای داده و تحت تأثیر فشار ملایم، بدون مداخله گرما، قرار می‌دهند. روغنی كه اینگونه به دست می‌آید، مرغوب ترین نوع روغن زیتون خوراكی است و به روغن خالص2 موسوم می‌باشد. طعم این روغن ملایم و رنگ آن روشن بوده به طوری كه از زرد روشن مایل به سبز تا زرد طلایی تغییر می‌كند.

برای مصارف دارویی باید از روغن فشار اول استفاده كرد. از باقیمانده روغن فشار اول، همراه با مقداری آب جوش و تحت تأثیر فشار زیاد، روغن دیگری حاصل می‌شود كه همان روغن زیتون معمولی است. افزودن آب جوش برای بدست آوردن این روغن به آن علت است كه اولاً مواد آلبومینوئیدی موجود در روغن، منعقد شود و ثانیاً مـواد چرب حاصل از فشردن باقیماندة فشار اول، بهتر جریان یابد. مایعی كه بدین صورت از فشار دوم به دست می‌آید در ظروفی جمع آوری می‌گردد تا پس از قرار گرفتن روغن در سطح آب، با كج كردن ظرف از آب جدا شود. روغن فشار دوم نیز قابل مصرف است ولی ارزش آن به مراتب كمتر از روغن فشار اول می‌باشد. روغن فشار دوم را قبل از عرضه نمودن به بازار، تحت اثر اسید سیتریك یا اسید تارتریك قرار می‌دهند و یا آنكه آن را به صورت قطرات ریز باران از ارتفاع 6 متری به پایین می‌ریزند تا ضمن قرار گرفتن در زیر نور خورشید، در داخل ظرف بزرگی جمع آوری گردد. از روشهای دیگر برای از بین بردن یا كم كردن رنگ روغن فشار دوم این است كه منبع روغن را با باز كردن شیارهای متعدد، بر روی دو استوانه بزرگ و متحرك، طوری می‌گسترانند كه به صورت قشر بسیار نازكی در سطح استوانه‌ها پخش گردد. با این عمل چون قشر نازك روغن واقع در سطح استوانه‌ها تحت تأثیر نور خورشید و هوا قرار می‌گیرد، تغییر رنگ داده و به رنگ كهربایی مبدّل می‌شود.

گاهی بعد از چیدن زیتون، به جای آنكه روغن را از آن استخراج كنند آنها را به مدت 5 تا 6 هفته بر روی هم انباشته كرده تا كمی تخمیر شود سپس شروع به استخراج روغن می‌كنند. با این عمل روغنی به دست می‌آید كه طعم تلخ دارد و بوی آن نیز غالباً ناپسند است.

از باقیمانده فشار دوم، تحت اثر فشار زیاد، روغن فشار سوم تهیه می‌شود كه طعم نامطبوع داشته و در مصارف صنعتی و تهیه صابون از آن استفاده می‌شود.

از پس آب فشار سوم نیز روغنی به نام Huile of enfler استخراج می‌شود كه منحصراً به مصارف صنعتی می‌رسد.

از نیمكوب هسته زیتون، تحت تأثیر فشار، روغنی بدست می‌آید كه اگر گرما در آن دخالت داشته باشد، رنگ متمایل به سبز پیدا می‌كند و بدون دخالت گرما به رنگ زرد روشن در می‌آید. این روغن را روغن هسته زیتون می‌نامند و نیز می‌توان این روغن را با افزودن حلال‌های آلی بر روی هسته له شده زیتون بدست آورد كه در این حالت رنگ آن سبز تیره و متمایز از دو نوع مذكور خواهد بود.

در برخی نواحی، برای سهولت عمل، زیتون و هسته له شده آن را تواماً تحت اثر فشار قرار می‌دهند. بدیهی است روغنی كه با این روش به دست می‌آید از نظر طعم و مرغوب بودن به پایه روغن‌های قبلی نمی‌رسد.

روغن زیتون، مایعی به رنگ زرد روشن مایل به سبز تا زرد طلائی است و حالت زلال، شفاف و چسبنده دارد. روغن زیتون مرغوب اگر به مدت طولانی نگهداری شود، نباید در گرمای 15 درجه، رسوبی بر جای بگذارد.

روغن زیتون در گرمای 10 درجه شروع به كدر شدن می‌كند و در صفر

شامپو زیتون صحت، شامپویی گیاهی، حاوی روغن طبیعی زیتون و گلیسرین می باشد.

روغن زیتون موجب حالت پذیری و لطافت موها شده، و سرشار از انواع آنتی اکسیدان ها، امگا 9، امگا 3، آهن و ویتامین ها می باشد.